ÇOCUKLARIN HAKLARINI YAŞATMAK İÇİN ‘NESNE ÇOCUK DEĞİL ÖZNE ÇOCUK’

ÇOCUKLARIN HAKLARINI YAŞATMAK İÇİN ‘NESNE ÇOCUK DEĞİL ÖZNE ÇOCUK’

Çocukların yaşam alanını belirleyen aileleri, komşuları, öğretmenleri, toplum yani bizleriz. Çocuğun iradesi, yaşı ve yaşanmışlıkları dikkate alındığında yeterli olgunlukta olmadığı kabul edilir. Bu nedenle de çocuğun yararına olduğu düşüncesiyle onlar adına kararlar alınarak çocukların kişiliklerini tam olarak oluşturamamasına neden olunur. Çocuk bir hak nesnesi olarak görülür, üzerinde tasarruf edilebilen ve üzerine yatırım yapılabilen. Aslında çocukları tabiri caizse bir nesneymiş gibi konumlandırmak yerine onların hak sahibi bir birey olarak kabulü gerekir. Çocuk hakları hareketi de çocuğun nesne olma durumunu sorgulayan ve salt çocuk sayıldıkları için birçok haktan yoksun bırakılmalarına tepki duyan yaklaşımdan tam da bu noktada doğmuştur.

Çocuk hakları nedir diye soracak olursanız kanunen veya ahlaki olarak dünya üzerindeki tüm çocukların doğuştan sahip olduğu; eğitim, sağlık, barınma, fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma gibi hakların hepsini içinde barındıran evrensel bir kavramdır. Bu kavramları soyut olmaktan çıkarıp somutlaştırmak ise gerek devletin gerekse bizlerin görevidir. Eğitim kuramcısı John Dewey der ki “Eğer bir toplumda çocuklar ihmal ediliyorsa o toplum geri kalmış bir kültürdür. Ancak çocukların gelişimine önem veriliyorsa o toplumun kültürü gelişmiş bir kültürdür. Bu nedenle bizler de çocukların gelişime verdiğimiz önemin ve çocuk haklarının sadece kâğıt üzerinde kalmaması amacıyla haklarına gereği gibi kavuşabilmeleri için ‘Nesne çocuk değil, özne çocuk diyoruz!’

Hepimizin de bildiği gibi çocukların yaşamları tozpembe bir dünyadan ibaret değil. Eşit haklara sahibiz desek de toplumun, ülke ekonomisinin getirdiği eşitsizlik altında kalabiliyoruz. Bu eşitsizliğin altında en çok zarar gören ise çocuklarımız. İşçi çocuk, şiddet görmüş çocuk, istismara uğramış çocuk, hasta çocuk… Yoksulluk, istismar ve şiddet önlenemez değil, duymak istemediğimiz bu nitelendirmelerin önüne geçmek çocuklar için başka bir dünya yaratmak mümkün.

Unutmayalım ki çocukları ve çocukların haklarını korumak aynı zamanda geleceğimizi, haklarımızı korumaktadır. Tüm çocukların dünya çocuk hakları günü kutlu olsun! Eşit, adil ve gülen gözlerle yaşamanız dileğiyle…

Av. Hatice Burcu SIR